ROSA CARAMELO

Turín, Adela (1976). Rosa caramelo, ilust. Nella Bosnia, trad: G. Tolentino, Pontevedra: Kalandraka (2012) (+ 3 anos) [40 pp.] (ISBN: 978-84-8464-799-7).

Breve descrición do formato e contido da obra: con motivo do Día Internacional das Mulleres, 8 de Marzo, propoño a análise deste texto clásico da literatura coeducativa. Trátase dun conto con 40 páxinas bastante grosas, todas elas ilustradas, en cada secuencia narrativa aparece o texto que compón a historia, escrito en galego, nun canto na zona superior ou inferior da páxina, e a súa respectiva ilustración abarcando dúas páxinas, dunha forma moi visual e onde predominan os cores vivos, desta forma logra chamar a atención dos máis cativos.

O formato ten forma rectangular e un tamaño mediano, con cantos rematados en punta e as súas medidas son 22 x 28 cm.  Presenta cubertas de cartón grosas e duras: por unha banda, na dianteira aparece representada a elefanta, Margarida, protagonista de dita historia, acompañada pola súa familia; ademais contén o nome da autora, da ilustradora e máis a editorial. Por outra banda, na contracuberta, aparece un breve texto que nos aporta información sobre a colección á que pertence este volume (A favor de las niñas) trátase dunha colección de referencia para a coeducación e a igualdade de xénero. Tamén aparece unha ilustración dunhas flores e insectos variados. No lombo aparece o título da obra, a autora, a ilustradora e a editorial.

Centrándonos no contido; unha manda de elefantes e elefantas viven de maneira separada e teñen actividades diferentes, inclusive a cor de elas e eles é diferente. As femias encóntranse illadas nun xardín de anémonas e peonias; o seu alimento para conseguir o aspecto físico que todas teñen, caracterizado pola cor rosa, que reforzan poñéndose zapatos, colares e lazos do mesmo ton. Neste contexto, nace una elefanta distinta as demais, Margarida. Todas as demais elefantas cumpren as expectativas dos seus pais e nais menos ela, que é dun cor agrisado. Por dita razón, sufre os reproches dos seus proxenitores; cando desisten de impoñerlle ese aspecto, Margarida por fin descubre o significado la liberdade e abre o camiño á igualdade para as súas compañeiras.

Potencialidades: Esta historia fabulada baséase principalmente nun canto á liberdade e á igualdade, acompañado das ilustracións, que potencian a mensaxe do texto a base de figuras realistas e cores vivos.  Aínda que tamén se tratan outras importantes cuestións como un superficial culto á imaxe ou unha crítica a unha sociedade que predestina o futuro dos seus individuos e os clasifica en función do seu xénero.

Dito relato serve para por en valor o rol feminino, erradicar os estereotipos sexistas e a discriminación, para cambiar mentalidades e construír un mundo moito mellor dende a educación dos máis pequenos. Con este conto poderemos desenrolar neles un pensamento crítico acerca dos roles que ocupamos cada persoa na sociedade na que vivimos e como podemos cambialo. En suma, pódese facer una reflexión a través dos sentimentos da elefanta sobre se é correcto ou non que existan cores, xoguetes ou roupa específicos e diferenciados para o sexo feminino e para o masculino. Tamén pódese tratar o tema da educación emocional facendo preguntas como: Crees que Margarida era feliz cando se atopaba illada?, Que farías tu se foses a súa nai ou o seu pai?

Ademais, a partir deste libro, podemos iniciar unha investigación sobre os elefantes, coa finalidade de darnos conta de cómo se estruturan as familias, que funcións realizan cada un deses membros ou cal é a importancia dos máis pequenos na manda.

Tamén existen vídeos de contacontos para facer moito máis amena a historia e axuda a comprender mellor o seu significado.https://www.youtube.com/watch?v=NO3pwZMcV10