Antón e O Apalpador

Antón e

O Apalpador

  

Castro Lima, Manuel e Ameixeiras Sánchez, Mª del Mar (2009), Antón e o Apalpador, ilust. Francisco Ameixeiras Sánchez, Barafunda editorial [36 pp.] (ISBN: 978-84-614-3320-9)

Breve descripción do formato e contido da obra: É un conto sobre un neno chamado Antón e o Apalpador, un personaxe típico das tradicións do Nadal na Serra do Courel. O Apalpador, tamén coñecido polo nome de Pandigueiro na comarca Terra de Trives, é na zona do este de Galicia, a figura mítica dun carbonero que según indica a tradición na noite do Nadal baixaba das montañas e apalpaba o ventre dos nenos para ver se estes comeran suficientemente durante o ano, deixando un montón de castañas,

 barriguiñas dos nenos e das nenas. Se estaban ben cheas dicía: "Así, así esteas todo o ano" e deixáballes unha presa de castañas.

Para tranquilizar aos nenos e nenas, bulideiros pola inquedanza da chegada do Apalpador, os pais e nais cantábanlles:

“Mañá é día de cachela
que haberá gran nevarada
e ha vir o Apalpador
cunha mega de castañas.

Por aquela cemba
xa ben relumbrando
o señor Apalpador
para darvos o aguinaldo”.

O conto está protagonizado por un neno da cidade, chamado Antón, que fai unha viaxe alucinante o corazón do Courel para pasar as vacacións de Nadal coa súa madriña, onde vivirá unha gran aventura e coñecerá a un personaxe mítico da Nadal Galego. Alí tendrá a ocasión de coñecer ao mítico carboeiro que visita aos nenos nas últimas noites do ano para comprobar se están ben alimentados con presadas de castañas e agasallalos con xoguetes artesanais con madeira, pedra, cartón de maneira respetuosa co medio ambiente.

O libro contén varias páxinas con xogos e actividades para que os lectores aprendan máis cousas sobre o Apalpador e o seu entorno tradicional.

Un fantástico personaxe do que falan antigas cantigas do Courel, agarda a Antón no máis fondo da devesa a onde se chega na procura das estrelas.

Potencialidades: Este é un fermoso álbum ilustrado de formato cadrado sen cantos redondeados e cuberta dura no que a encuadernación e rústica. No interior deste álbum preséntanse as ilustracións acompañadas de pequenos textos, as mesmas ocupan ámbalas dúas páxinas.

A nosa terra está chea de referencias ao Nadal, a figura tradicional como o Apalpador, é un tempo que reservamos á familia, ás amizades, á recuperación dos valores que este tempo representa. O Apalpador, é un personaxe típico das tradicións de Nadal da Serra do Courel. Este persoaxe despois de permanecer durante moito tempo no esquecemento continúa gañando popularidade entre o público infantil no que se recrea a historia deste peculiar Papá Noel autóctono.

 Este fabuloso álbum acerca os nenos e nenas a coñecer a importancia de recuperar as nosas tradicións galegas que se encontra cheo de contos, historias e cantigas.

Grazas a este conto os permitirá os nenos a interesarse polas costumes, festas o as tradicións do seu entorno máis próximo. Outra das cousas que nos pode aportar este conto os nenos son os coñecementos sobre as tradicións anteriores e así poder comprender aspectos da vida cotidiana pasada oo elementos que se identifiquen como membros  dunha comunidade. Desta maneira a tradición infantil, neste caso do época do Nadal, é portadora duns valores lingüísticos- literarios para o desenrrolo do linguaxe e que teña un tratamento especial na etapa escolar.

Ten, ademais, uns xogos de pintar, buscar, andar por un labirinto para facer que o pequeno lector reforce máis, se cadra, o lido ou escoitado na historia. Este curioso personaxe que forma parte da nosa tradición popular e que debemos coñecer, pois enriquece un pouco máis esa serie de personaxes máxicos que transitan polo noso Nadal.