O libro dos porcos

·         Referencia bibliográfica:

Browne, Anthony (2006).O libro dos porcos, traduc. Xosé Manuel Barreiro González. Pontevedra: Kalandraka, col. Egalité, [40 pp.]. (ISBN: 978-84-8464-571-9).

Breve descrición do formato e do contido:

Álbum ilustrado escrito e ilustrado por Anthony Browne e traducido ao galego por Xosé Manuel González Barreiro. O libro é cadrado e de tapa dura e conta cun total de 40 páxinas. Na cuberta atópase unha foto da familia protagonista da historia composta por unha nai, un pai e dous nenos varóns. É unha capa sinxela co título en letra grosa na parte superior e o nome do autor e a editorial na parte inferior, ambos datos centrados enriba e debaixo da foto. Na contracuberta atópase o debuxo dun pezuño dun porco suxeitando unha nota que pon “Sodes uns porcos”. Na parte superior dereita aparece escrito “Tras os montes” destacando a palabra “montes” en grosa e cursiva e, por último, no estremo inferior dereito encóntrase o código de barras. Dentro do libro, na primeira páxina, o autor escribe unha dedicatoria “Para Julia” con dous porcos con ás voando.

As ilustracións deste álbum son figurativas e predominan na primeira páxina as cores vivas, un cromatismo que vai mudando cando se comeza a falar da nai cara a unha cor amarela e de ton apagado. En cambio, cando aparecen todos os homes volven as cores máis vivas.

Ao principio do conto os protagonistas teñen cara de ser humano pero despois de que a nai deixara a nota na que puña “sodes uns porcos” o pai e mais os fillos transfórmanse en porcos.

A historia é narrada en terceira persoa aínda que existen diálogos e nela cóntase a vida dunha familia na que a nai é a que realiza todos os labores da casa e traballa tamén fóra, mentres que o pai e os fillos lle protestan dende o sofá. Un día, cansa da situación, decide marchar. A partir de entón os homes da familia descobren que non saben facer nada: non saben como cociñar, como limpar e só facían preguntar pola nai e rogar que volvera. Un día a nai volveu á casa e eles pedíronlle perdón e rogaron que nunca máis se fora, ademais de comprometerse a que a partir dese día todos farían os labores do fogar.

Potencialidades educativas:

Coa lectura deste álbum podemos traballar cos nenos e coas nenas as relacións familiares, os roles de xénero e as relacións de dependencia afectivo-emocional nas familias. O simbolismo das imaxes na obra contribúe á toma de consciencia sobre actitudes machistas, asentadas en estruturas patriarcais nas que os homes non axudan na casa e é a muller a encargada de todo. Abordar estas relacións desequilibradas permite tamén reflexionar sobre a autonomía de cada membro da familia e a importancia de colaborar. Tamén podemos traballar o respecto, a empatía e o afecto, pois non se percibe maldade nos protagonistas homes, senón actitudes acomodaticias e pouco empáticas cara á persoa que o fai todo, a nai, carga de traballo e dependencia da que toman consciencia cando ela marcha. Fomentar unha visión coeducativa e de roles de xénero máis equitativos permite desterrar prexuízos sobre as tarefas que deben ou non facer cada un dos xéneros.

Recursos educativos:

Conto narrado polos alumnos e alumnas de 6º do CEIP Cabanas-Salcedo. https://www.youtube.com/watch?v=EZyzLw7ASMc. Publicado o 27 de novembro do 2015 (consultado o 1 de abril do 2020)