Velliñas

Pita, Charo (2009). Velliñas, ilust. Fátima Alonso, Pontevedra: OQO Editora, col. O, [48 pp.]. 

( ISBN: 978-84-9871-150-9).

Descrición do formato e contido:

A obra Velliñas é un álbum ilustrado de cartoné composto por 48 páxinas e dirixido ao lectorado infantil. O libro ten na súa cuberta unha ilustración das protagonistas, Antea e Filipa, mirando unha para cada lado e entreténdose unha cun libro e outra acariñando o seu gato. Enriba da imaxe aparece o título en letras grande e vermellas que chaman a atención, acompañado dos nomes das autoras debaixo. A contracuberta é un fondo en rosa pastel, que vai ser a gama de cores que se utilice en todo o álbum, e non hai ningunha ilustración relevante para a obra, aínda que crea unha unidade coa cuberta por presentar o mesmo cromatismo. As gardas está atravesadas por un camiño de fabas, moi relevante porque nos introduce como se vai iniciar o conflito que conta na obra. Na portada vólvense representar as figuras das protagonistas, pero desta vez reflectindo un acto de coidado e de amizade por parte de Antea cara a Filipa. Esta imaxe volve anticiparnos o que vai pasar no relato, xa que Antea, despois de equivocarse e non compartir ás fabas con Filipa, intenta arranxar a súa amizade coidando dela.

No interior do álbum as imaxes complementan os textos escritos e fan que o espectador manteña o interese mentres se conta a historia. Estas ilustracións caracterízanse polos seus trazos doces e sinuosos que fan espertar a imaxinación dos máis cativos. As autoras xogan cos tamaños das letras para poñer énfase nos diálogos das protagonistas e nas onomatopeas, de modo que se lle indique ao lectorado a énfase que se lle debe poñer á hora de ler o relato. Desde o punto de vista do contido, no álbum cóntase como Antea e Filipa son dúas velliñas humildes que viven xuntas. Todas as semanas comen sopa de auga, menos os domingos que lle botan un fideo para compartir entre as dúas. Un día Antea atopa unha faba e decide facer unha sopa para ela soa. A fabeira creceu dentro da casa e a protagonista puido chegar ata o ceo para alí descubrir un muíño que quitaba a fame. Antea baixou á casa para contarllo a Filipa. Cando as dúas subiron de novo Filipa caeu ao chan porque estaba moi débil e sen forzas, quedando esparexida en anacos polo chan. A súa compañeira baixa da árbore e tenta encaixar todas as partes do corpo de Filipa para que volva a vivir. Unha vez que o consegue, decide coidala e compartir a súa vida con ela para sempre.

Potencialidades educativas:

A historia das velliñas fainos reflexionar sobre a amizade, o coidado das persoas que apreciamos e a grande importancia de compartir. Trátase dunha versión actual do conto clásico As fabas máxicas, agora protagonizado por dúas mulleres de idade. Isto permítenos aprender que a literatura é unha constante reescritura e actualización de historias moi antigas. Con este relato tamén se pode facer unha reflexión sobre o poder da amizade, de valorar as persoas e de saber axudar cando se necesita. Ademais pode ser unha introdución a unha proposta de relacións interxeracionais, xa que Antea e Filipa son un exemplo de que non hai idade para deixar de xogar, descubrir novas cousas ou de ter afecto cara a outras persoas, sexan ou non do mesmo sexo. De feito, unha lectura posible é a de achegarse á obra como unha forma de tratamento das relacións homosexuais, neste caso encarnada polas dúas mulleres anciás, o que pon de relevo que o amor non entende de idades. A autora tamén nos fala do paso do tempo e do Carpe Diem cando se representa a Filipa florecendo cada primavera, coma se fora unha árbore milenaria, símbolo do propio renacer e capacidade de anovarse da literatura para os máis novos.